piątek, 15 lipca 2011

Ojciec Baldwin wita - Początek bloga ...








Przez  kilkaset lat na dolnym śląsku dział Zakon Szpitalników św. Jana z Jerozolimy z Rodos i z Malty zwany także Szpitalnikami, Joannitami i Kawalerami Maltańskimi ...

co dziś zostało ze bogatej spuścizny pokoleń braci zakonnych ?

blog ten to pomysł na blog live history , na to by doświadczać i odkrywać historie dziś, by nie była ona tylko bytem istniejącym na kartach książek, by żyła i do tego żyła w tych miejscach gdzie się wydarzała ...

Sam rekonstruuje postać kapelana zakonu, w formie datowanej na około XIII wiek ... będę starał się tropić ślady zakonu za na ziemi mej dolnośląskiej i prezentować to co wytropię tu na blogu ...

może tymczasem kilka sów na temat samego zakonu - to tytułem wprowadzenia ...


Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego z Rodos i z Malty zwany Rodyjskim i Maltańskim (pot. Szpitalnicy, Joannici, Kawalerowie maltańscy) - katolicki zakon rycerski
Zakon wywodzi swój rodowód bezpośrednio ze średniowiecznych bractw i zakonów rycerskich powstałych na Bliskim Wschodzie na fali XII-wiecznych krucjat. Odegrał znaczącą rolę w historii Europy, głównie ze względu na swój – istotny kiedyś – potencjał militarny i znakomitą flotę wojenną. Joannici położyli także olbrzymie zasługi w dziele organizacji i prowadzenia pierwszych średniowiecznych szpitali na kontynencie europejskim.
Zakon uznawany jest przez szereg państw za suwerenny i tym samym traktowany jako podmiot prawa międzynarodowego. Jego nieruchomości: dwie w Rzymie i jedna na Malcie mają status eksterytorialności. Zakon jest stroną umów międzynarodowych, utrzymuje stosunki dyplomatyczne, bierze udział w życiu dyplomatycznym, konferencjach międzynarodowych, działa w różnych organizacjach jako obserwator (ONZ, UNESCO, UNICEF, Unia Łacińska). 



Kawalerowie Maltańscy na terenie dzisiejszej Polski


Kościół św. Jana Jerozolimskiego za murami w Poznaniu
Na Śląsk rycerze św. Jana dotarli już w I poł. XII w. z Czech i Węgier. Monasterie św. Jana nie były jednak w Polsce tak liczne, jak w Europie Zachodniej. Pierwsze komandorie powstały na Dolnym Śląsku. Zapiski na ten temat znajdują się w "Kapitularzu Generalnym Zakonu" wydanym w Paryżu w roku 1867. Czytamy tam również, że w roku 1169 Władysław II, król Czech podarował Szpitalowi jerozolimskiemu Oleśnicę wraz z okolicznymi wsiami i posiadłościami. Do Małopolski joannici zostali sprowadzeni przez księcia Henryka Sandomierskiego, który przed rokiem 1166 nadał im miasto Zagość z kilkoma wsiami. W 1187 roku otrzymali kościół św. Michała Archanioła w Poznaniu – przemianowany na kościół św. Jana Jerozolimskiego (Jana Chrzciciela) – a wkrótce potem kościoły w Tyńcu nad Ślęzą, Bardzie i Strzegomiu na Śląsku, gdzie powstały komandorie joannitów. Na Pomorze Gdańskie sprowadził joannitów prawdopodobnie (w roku 1198 lub wcześniej) książę świecki Grzymisław, któremu zawdzięczały swoje powstanie domy zakonne w Starogardzie i Skarszewach. W 1278 roku dzięki nadaniu Mściwoja II, powstała kolejna placówka w Lubiszewie, gdzie już od roku 1198, rycerze św. Jana sprawowali patronat nad kościołem św. Trójcy. Po zajęciu Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków, joannici rozwijali swoje posiadłości jeszcze przez jakiś czas – m.in. w 1320 roku doprowadzili do nadania Skarszewom praw miejskich – ale ostatecznie w 1370 odsprzedali wszystkie swoje dobra w tej dzielnicy zakonowi krzyżackiemu.




W XII wieku i później powstały dalsze komandorie, m.in. na Pomorzu Zachodnim (Stargard 1186) i w Nowej Marchii (ziemia lubuska), np. w Słońsku i w Łagowie, a po kasacie zakonu templariuszy w Chwarszczanach. W XIV wieku, od 1371 r. przeorem zakonu rycerskiego joannitów na Czechy, Morawy, Polskę, Austrię, Styrię i Karyntię zaś od 1384 skarbnikiem i namiestnikiem na obszar przeoratu niemieckiego był piastowicz śląski, Ziemowit (Siemowit), trzeci syn Kazimierza I cieszyńskiego. Matką Ziemowita była Eufemia, córka Trojdena I księcia mazowieckiego. Pieczęć Ziemowita z lat 1376 – 1388 przedstawia w tarczy orła w prawo, nad prawym skrzydłem orła znajduje się krzyż zakonny joannitów. W XVII wieku najsławniejszym Polakiem, kawalerem maltańskim, był Bartłomiej Nowodworski, komandor poznański w latach 1624 – 1625. W 1775 roku powstał w Polsce Wielki Przeorat. Połączony został w 1797 przez cara Pawła I z nowym przeoratem rosyjskim w jedno zgromadzenie (rozwiązane formalnie w 1817, choć potwierdzone przyjęcia nowych kawalerów, w większości Polaków trwały do 1824). Ostatnią komandorią była komandoria poznańska, przejęta przez władze pruskie po śmierci ostatniego komandora w 1832 roku.


Redagując powyższy tekst korzystałem z Polskiej Wersji Wikipedii.





Brak komentarzy:

Prześlij komentarz